Zaktualizowano artykuł 10 kwietnia 2025
Granica między światem materialnym a duchowym
Świadomość jest zagadkowym fenomenem, którego istota wciąż nie jest w pełni zrozumiała, nawet dla ekspertów. Skoncentrujmy się jednak na tym, co nazywamy rzeczywistością. Rzeczywistość, z jaką się zetknęliśmy, składa się z niewielkich fragmentów materii, które są dla nas namacalne.
Mechanizm rzeczywistości
Nasza rzeczywistość opiera się na cząstkach, takich jak atomy. W głębszej analizie wszystko sprowadza się do kwarków, które tworzą elektrony i neutrony, nadając sens naszej egzystencji. Cały ten układ jest podtrzymywany przez wibracje, które stabilizują wszechświat i zapobiegają jego dezintegracji.
Neils Bohr, laureat Nagrody Nobla i jeden z twórców mechaniki kwantowej, podkreślał, że rzeczywistość jest trudna do zrozumienia. Według niego to, co postrzegamy, składa się z elementów, które trudno uznać za realne. Jako przykład podaje fakt, że dotykając czegoś, napotykamy w rzeczywistości na pustą przestrzeń, która jest wypełniona jeszcze bardziej pustą przestrzenią, a cała interakcja jest napędzana energią. To nie jest więc cecha materialna w tradycyjnym rozumieniu.
Takie spostrzeżenia są kluczowe dla zrozumienia mechaniki kwantowej, która często wydaje się być bardziej związana z fantastyką niż rzeczywistością.
W świecie, w którym dominują namacalne obiekty, koncepcja świadomości kształtującej rzeczywistość może wydawać się niejasna. Wszystko, co odczuwamy, myślimy lub w co wierzymy, to nic innego jak interakcje energii i pustki. Jednak nasz mózg tworzy logiczny porządek tych zjawisk, co pozwala nam postrzegać rzeczywistość w sposób, w jaki ją dostrzegamy.
Mechanizm działania świadomości
Definiowanie świadomości stanowi wyzwanie. Jest to zagadnienie głęboko osobiste, które natura często nie traktuje jako realne czy istniejące. Natura działa w rytmie, który nie uwzględnia subiektywności, co czyni koncepcję świadomości intrygującą. Istnieją jednak pewne powiązania między świadomością a rzeczywistością. Mechanika kwantowa dostarcza pewnych wyjaśnień, jak przedstawiono w książce dr Amita Gozwamiego pt. „Samoświadomy wszechświat”.
Funkcja falowa
Elektron lub inny obiekt kwantowy może istnieć w wielu miejscach jednocześnie. Jego lokalizację określa się za pomocą funkcji falowej, która pozwala zidentyfikować miejsce obiektu w dowolnym punkcie przestrzeni. Jest to znane jako zjawisko dualności korpuskuły i fali.
Nieciągłość
Istnieje też fascynujący koncept, według którego obiekt kwantowy może zniknąć w jednym miejscu i nagle pojawić się w innym, nie przemieszczając się przez przestrzeń między nimi. Jest to zjawisko nazywane skokiem kwantowym, które kojarzy się z ideą teleportacji.
Akcja na odległość
Pojedynczy obiekt kwantowy może oddziaływać na inny obiekt, niezależnie od odległości dzielącej je. Na przykład, jeśli coś wpłynie na elektron, podobny efekt może zaobserwować się u protonu. Zjawisko to nazywane jest kwantowym splątaniem.
Efekt obserwatora
Człowiek jest w stanie zaobserwować obiekt kwantowy tylko wtedy, gdy ten manifestuje się jako cząstka. Świadomość zakłóca funkcję falową cząstki, powodując jej kolaps. Jeśli nie ma świadomego obserwatora, zakłócenie nie zachodzi, a obiekt pozostaje niewidoczny dla ludzkiego percepcji.
Znaczenie obserwacji w fizyce kwantowej
Obserwacja może rzeczywiście wpływać na wynik pomiaru w fizyce kwantowej. Zjawisko to jest często kojarzone z tzw. eksperymentem podwójnej szczeliny. W sytuacjach, gdy obserwacja wpływa na zachowanie cząstki, mówi się o „efekcie obserwatora”. Eksperymenty przeprowadzone w tej dziedzinie wykazały, że sam akt pomiaru obiektu kwantowego, takiego jak elektron, może prowadzić do jego defazowania, czyli zakłócenia jego funkcji falowej. W skrócie, dokonując pomiaru takiego obiektu, można wpłynąć na jego zachowanie. Dr Dean Radin podkreśla, że często zakładamy, iż elektron zajmuje określoną, stałą pozycję. W rzeczywistości jednak, to, jak postrzegamy i mierzymy dany obiekt, jest ściśle związane z naszym procesem obserwacji. Nie chodzi tu jedynie o samo narzędzie pomiarowe, ale również o naszą świadomość jako obserwatora. W związku z tym nasze interpretacje i wnioski są kształtowane przez sposób, w jaki decydujemy się obserwować daną rzeczywistość.
Rola świadomości w percepcji rzeczywistości według ekspertów
Eksperci z różnych zakątków świata podkreślają, że gdyby nie nasza świadomość, wszechświat byłby postrzegany jedynie jako pole kwantowe. To wskazuje na kluczową rolę subiektywności w naszych obserwacjach i interpretacjach. Bez świadomości, rzeczywistość fizyczna, jaką znamy, po prostu by nie istniała.
Naukowcy w tej dziedzinie określają to zjawisko mianem Zasady Antropii Partycypacyjnej. Ta koncepcja sugeruje, że bez świadomości nie jesteśmy w stanie postrzegać i rozumieć świata w jego obecnej formie.
Dlatego też świadomość jest niezbędna, abyśmy mogli doświadczać fizycznego wszechświata. Nasza percepcja rzeczywistości i świadomość są ze sobą nierozerwalnie związane. Innymi słowy, bez naszej świadomości nie istniałby świat fizyczny w sposób, w jaki go postrzegamy.
Jeśli ktoś oglądał film „Incepcja”, może lepiej zrozumieć ten koncept. Każdy z nas jest twórcą własnej rzeczywistości, a definicja tej rzeczywistości różni się dla każdej osoby.
Max Planck, laureat Nagrody Nobla za prace z zakresu teorii kwantowej, podkreśla, że świadomość jest kluczowa dla istnienia fizycznego wszechświata. Bez rozwijania i zrozumienia naszej świadomości nie jesteśmy w stanie w pełni pojąć i interpretować naszego fizycznego otoczenia.
Podsumowując, nasze postrzeganie rzeczywistości opiera się głównie na świadomości, a jej brak mógłby całkowicie zniekształcić nasze pojęcie o świecie fizycznym.
Źródło informacji
Amit Goswami – The Self-Aware Universe: How Consciousness Creates the Material World, ISBN: 9780874777981
Dean Radin – The Conscious Universe: The Scientific Truth of Psychic Phenomena, ISBN: 9780061778995
Max Planck – cytaty i wykłady ze zbioru Scientific Autobiography and Other Papers, ISBN: 9780029057100
Eksperyment podwójnej szczeliny: Feynman, R. P. – The Feynman Lectures on Physics
